Tydzień z decyzją EBC

Tydzień rozpoczęliśmy od danych inflacyjnych z Chin (patrz sekcja newsów). Przed nami jeszcze inflacja w Czechach za marzec (ewentualne kolejne zaskoczenia w górę mogą być argumentem dla CNB do dalszych podwyżek) i wystąpienia przedstawicieli Fed (Bostic, Evans).

Kolejny dzień z inflacją. Tym razem finalny HICP za marzec zostanie opublikowany w Niemczech (flash wskazał na wzrost z 5,5% r/r do 7,6% r/r). Ciekawsze będą jednak dane o CPI w USA - tu nie znamy wstępnych danych, konsensus oczekuje wzrostu z 7,9% r/r w lutym do 8,4% r/r w marcu. Wysoka inflacja będzie argumentem dla Fed do zdecydowanych ruchów (podwyżka o 50pb.).

Ponadto w Niemczech opublikowany zostanie również indeks ZEW obrazujący nastroje analityków (marzec przyniósł tąpnięcie wskaźnika po agresji Rosji na Ukrainę).

Zaczynają spływać krajowe dane. W środę poznamy wynik bilansu płatniczego w lutym. Oczekujemy deficytu na rachunku obrotów bieżących w wysokości 2 mld EUR (modele wskazują na rozszerzenie deficytu na rachunku handlowym, odpada spory transfer netto z UE).

Opublikowana zostanie produkcja przemysłowa w strefie euro (dopiero za luty) oraz finalna inflacja w Hiszpanii (wstępny HICP, jak wszędzie, zaskoczył w górę wynikiem 9,8% r/r).

Po drugiej stronie Oceanu po CPI przyjdzie czas na PPI. Oczekiwana jest stabilizacja wskaźnika po wyłączeniu żywności, energii i efektów handlowych (6,6%). 

EBC podejmie decyzję w sprawie stóp procentowych. To jeszcze nie czas na podwyżki. Spodziewamy się jednak, że Europejski Bank Centralny będzie kontynuował swój jastrzębi skręt z ostatniej konferencji (podtrzymanie prawdopodobieństwa zakończenia APP w wakacje), nie zapominając przy tym o potrzebie elastyczności (brak twardych deklaracji). 

Decyzję w sprawie stóp procentowych podejmie również Bank Turcji.

Spłyną też kolejne dane o inflacji w regionie - tym razem czas na Słowację.

W USA opublikowane zostaną dane o sprzedaży detalicznej w marcu (oczekiwany wzrost o 0,6% m/m, przy 0,3% m/m miesiąc wcześniej), liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych (ostatni tydzień przyniósł rekordowo niskie 166 tys.) i indeks Uniwersytetu Michigan (oczekiwana stabilizacja).

GUS opublikuje finalny odczyt marcowej inflacji. Flash wskazywał na 10,9% r/r - nie spodziewamy się by piątkowe dane znacząco odbiegały od tej liczby. O powodach wzrostu wskaźnika w ostatnim miesiącu pisaliśmy w komentarzu.

Finalna inflacja zostanie opublikowana również we Francji (flash wskazał na 5,1% r/r) i we Włoszech (6,7% r/r).

W USA opublikowane zostaną dane o produkcji przemysłowej w marcu (oczekiwane 0,5% m/m, podobnie jak miesiąc wcześniej) i indeks Empire State (oczekiwana poprawa).

Francuskojęzycznym czytelnikom polecamy artykuł Langot, Tripier Le coût d’un embargo sur les énergies russes pour les économies européennes (link). Przedstawia on możliwe skutki wprowadzenia sankcji (uniemożliwienie importu do UE) na rosyjski węgiel, ropę i gaz, dla najważniejszych światowych gospodarek, z wykorzystaniem modelu z Baqaee i Fahri 2021 (link i link, w skrócie: model dla 40 krajów, podział sektorowy producentów, możliwy handel międzynarodowy; w jeszcze większym skrócie - b. kompleksowy i nowoczesny model).  Dla pozostałych (lub nieco bardziej leniwych) czytelników przygotowaliśmy skrót z powyższego artykułu. Uczciwie przyznajemy, że inspiracją był dla nas felieton GRAPE Czy możemy się odciąć od rosyjskiej ropy naftowej i gazu? który też serdecznie polecamy (link). Polecamy go z tego względu co wszyscy: koszty są niższe niż powszechnie mogłoby się wydawać. To jednak konstatacja, które pojawia się, gdy pozwolimy na upływ czasu i wszystkie dostosowania w modelu. W okresie przejściowym (i z uwagi na blokady pewnych mechanizmów w realnym świecie) koszt byłby większy.

Embargo na rosyjskie surowce skutkowałoby obniżeniem unijnego dochodu narodowego (dalej DN*) o 0,7%. Zdecydowanie większe konsekwencje miałoby ono dla rosyjskiej gospodarki – roczna strata wyniosłaby 2,3% DN. Jak wskazali autorzy, ok. 3-krotna różnica wynika z silnego uzależnienia rosyjskiej gospodarki od eksportu surowców i słabych możliwości do zastępowania tego inną aktywnością (wzrost cen surowców w wyniku embarga, to za mało by skompensować straty). Procenty dochodu narodowego mogą wydawać się abstrakcyjne – łatwiej patrzeć w miarach per capita. Dla przeciętnego Rosjanina odpowiadałoby to rocznej stracie dochodu w wysokości 534 euro, dla przeciętnego obywatela UE 227 euro rocznie.

Możliwe skutki są jednak silnie zróżnicowane w zależności od kraju. Tu głównym czynnikiem jest skala uzależniania od rosyjskich surowców. W prezentowanym modelowym podejściu największe straty odnotowałyby Litwa i Bułgaria. Polska znalazłaby się w środku stawki, ze stratami w okolicach 0,4% DN (~125 euro). Zastanawiające mogą być wzrosty dochodu w niektórych krajach (np. Kanada, Luksemburg). To efekt konstrukcji modelu i uwzględnionych powiązań międzynarodowych. Jak wskazują autorzy: w ujęciu modelowym rosną ceny -> Kanada sprzedaje więcej energii USA -> USA może wówczas sprzedać więcej gazu do Francji -> Francja może sprzedać energię do Niemiec.  Do tego dochodzą substytucje w gospodarstwach domowych i firmach: droższa energia jest substytuowana lub wykorzystywana głównie tam gdzie jest najsłabiej zastępowalna. Możliwe są również substytucje na poziomie dóbr (niektóre rodzaje produkcji są przenoszone do innych krajów, importowane są dobra energochłonne). To taka drobna sugestia, że rozwiązanie z prawdziwego świata niosłoby zapewne nieco sroższe konsekwencje (nie wszystkie efekty mogą wystąpić natychmiast). 

Zaprezentowano również efekty sektorowe. Tu autorzy przedstawili jedynie skutki dla Francji - wziąwszy po uwagę skalę powiązań w modelu należy więc podchodzić z ostrożnością do przekładania tego 1:1 dla Polski. Najbardziej dotknięte byłyby transport i rolnictwo (spadek produkcji o odpowiednio 6% i 4%), zyskiwaliby producenci energii i handel.

Na koniec warto jednak wspomnieć o ograniczeniach ww. podejścia. Wskazują na nie sami autorzy. Po pierwsze w modelu uwzględniono agregat energii (zmienna, która jest wykorzystywana w funkcji produkcji to „elektryczność, gaz i woda"). W rzeczywistości w wielu procesach nie da się zastąpić gazu elektrycznością. Po drugie model nie uwzględnia krótkoterminowych sztywności cen, które mogą skutkować spadkami popytu. Po trzecie nie uwzględnia kosztów dostosowania w związku z realokacją czynników pomiędzy sektorami. Warto więc pamiętać, że skala wymienionych efektów może być niedoszacowana.

Zainteresowanych szerszym spojrzeniem na możliwe uwzględnienie sankcji na rosyjskie surowce w modelach makroekonomicznych polecamy poniższy film:

∙ RPP: "Członkowie Rady wskazywali, że dalsze decyzje Rady będą zależne od napływających informacji dotyczących perspektyw inflacji i aktywności gospodarczej, w tym od wpływu agresji zbrojnej Rosji przeciw Ukrainie na polską gospodarkę" - napisano w minutes po marcowym posiedzeniu RPP. 

Ponadto "Członkowie Rady ocenili, że wobec wystąpienia dodatkowych szoków oddziałujących w kierunku wzrostu dynamiki cen – oraz biorąc pod uwagę oczekiwane utrzymywanie się relatywnie korzystnej koniunktury w kraju – utrzymuje się ryzyko kształtowania się inflacji powyżej celu inflacyjnego NBP w horyzoncie oddziaływania polityki pieniężnej."

∙ ​Polska: "Prezydent Andrzej Duda na wniosek premiera Mateusza Morawieckiego powołał Waldemara Budę na stanowisko ministra rozwoju i technologii" - podała Kancelaria Prezydenta.

∙ UE: Państwa UE zatwierdziły kolejne sankcje wobec Rosji za inwazję na Ukrainę, zakładające m.in. zakaz importu węgla z Rosji. Pakiet zakłada zakaz zakupu i importu węgla oraz innych stałych paliw kopalnych do UE, jeśli pochodzą one z Rosji lub są z Rosji eksportowane, począwszy od sierpnia 2022 r. Import węgla do UE wart jest obecnie 8 mld euro rocznie.

Sankcje obejmują również zakaz udostępniania portów UE statkom pod banderą Rosji. Odstępstwa są przyznane na produkty rolno-spożywcze, pomoc humanitarną i dobra związane z energią. Nowe restrykcje zakładają też zakaz świadczenia usług dla wszelkich rosyjskich i białoruskich przewoźników drogowych na terenie UE, w tym w tranzycie. Odstępstwa są jednak przyznawane na szereg produktów, takich jak produkty farmaceutyczne, medyczne, rolne i spożywcze, w tym pszenica, oraz na transport drogowy w celach humanitarnych (podajemy za PAPbiznes).

∙ Ceny producentów w Chinach spadły z 8,8% do 8,3% w marcu. Inflacja CPI przyspieszyła z 0,9% do 1,5%. Obie miary zmian cen były nieznacznie większe od oczekiwań.