Dziś skupiamy się na przedstawionych wczoraj zrębach propozycji premiera dot. pomocy kredytobiorcom w obliczu rosnących stóp procentowych. Najbardziej interesuje nas perspektywa wpływu na politykę pieniężną - tu już w krótkim terminie pogorszy się transmisja stóp procentowych na gospodarkę/inflację z uwagi na poprawę dochodów rozporządzalnych kredytobiorców. Warto jednak też spojrzeć na inne aspekty (piszemy o nich poniżej).
O 10:00 opublikowany zostanie Biuletyn Statystyczny ze stopą bezrobocia. Cały czas uważamy, że będzie jednak 5,3%, a nie 5,4% (różnicę zrobi mianownik). W dalszej części dnia uwaga przenosi się na Węgry i do USA. Na Węgrzech decyzja banku centralnego o 14:00 (oczekiwane +100pb). W USA zamówienia w przemyśle (14:30) oraz ostatnia publikacja z tego miesiąca z rynku domów (sprzedaż nowych domów, 16:00). Zerknąć można też na optymizm konsumentów mierzony przez Conference Board (16:00). W porównaniu do indeksu prezentowanego przez U. Michigan ten wskaźnik koniunktury obniża się zdecydowanie mniej gwałtownie.
Rząd pomoże dla kredytobiorcom?
PMM przedstawił wczoraj pakiet rozwiązań, które mają wesprzeć kredytobiorców. Opierają się one na 4 filarach: wakacjach kredytowych dla wszystkich chętnych (szacowany koszt 3mld zł rocznie), pomocy dla kredytobiorców z przejściowymi problemami (kryterium dochodowe, koszt 1,4-2mld zł), nowym wskaźniku oprocentowania kredytów opartym o stopę O/N (do wprowadzenia od 2023 roku, szacowana ulga w kosztach obsługi kredytu to 1mld zł), dodatkowym Funduszu Pomocy „zwiększającym odporność systemu” (banki mają dofinansować fundusz kwotą co najmniej 3,5mld zł). O proponowanych zmianach pozytywnie wypowiedział się UKNF (link).
Z przedstawionych informacji można się domyślać, że wsparcie (prócz Funduszu Pomocy, który ma być już stałym elementem krajobrazu) ma obowiązywać w latach 2022-2023, choć nie brakuje też informacji, że nie przez 2, ale przez 3 lata. W tym momencie nie ma projektu legislacyjnego i jego OSR. Z uwagi na wolicjonalny charakter wakacji kredytowych, kwoty mogą być niedoszacowane.
Rząd pomoże polskim rodzinom w spłacie kredytów hipotecznych - Kancelaria Prezesa Rady Ministrów - Portal Gov.pl
W wyniku agresji Rosji na Ukrainę oraz celowej rosyjskiej polityki utrzymywania wysokich cen ropy i gazu, cała Europa zmaga się z wysoką inflacją, zwaną „putinflacją”. Jednym ze skutków tej sytuacji są wyższe stopy procentowe i zwiększone raty kredytów. Rząd dostrzega te problemy i chce zapewnić wsparcie dla rodzin posiadających kredyty hipoteczne w złotych. To m.in. „wakacje kredytowe” i dopłaty do rat. Taką pomoc będzie mogło otrzymać ok. 2 mln rodzin. Szczegóły rozwiązań przedstawił premier Mateusz Morawiecki podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego.
Czytaj więcej
Z uwagi na silny i szybki wzrost stóp procentowych oraz wysoką inflację, część gospodarstw domowych została w ostatnim czasie dotknięta wzrostem kosztów, prawdopodobnie niejednokrotnie przekraczającym ograniczenie budżetowe. Z tego względu część zaproponowanych rozwiązań wymierzonych jest punktowo w rozwiązanie problemu społecznego, który i tak materializowałby się pod postacią punktowo zwiększonego ryzyka kredytowego. Wprowadzenie kryterium dochodowego sprawia, że w proponowanej pomocy trudno doszukiwać się kontrowersji. Wakacje kredytowe dla wszystkich (do 3 rat rocznie przez dwa lata) oraz późniejsze obniżenie oprocentowania kredytów nie są już kontrowersji pozbawione. Być może w pierwszym przypadku ostatecznie również zostanie wprowadzone kryterium dochodowe. Na obecnym etapie stanowi to jednak próbę rozluźnienia warunków finansowych dla wszystkich kredytobiorców w momencie, kiedy RPP prowadzi politykę zmierzającą w kierunku zacieśnienia warunków finansowych. Ex ante można mówić – z oczywistych powodów – o obniżeniu efektywności podwyżek stóp procentowych.
RPP będzie starała się skompensować efekty proponowanych działań podwyżkami stóp procentowych (w tym duchu wypowiedział się już L. Kotecki). Celem prowadzonej polityki pieniężnej jest obecnie obniżenie dochodów gosp. domowych i zahamowanie popytu na kredyt (łącznie te elementy łączą się w schładzanie gospodarki). Jeśli rząd oferuje podwyżkę – ceteris paribus – wspomnianych dochodów w ujęciu bieżącym oraz obniża oprocentowanie, kanał dochodowy i kredytowy są osłabione. Co więcej, jeśli gospodarstwa domowe uznają, że część ich działań będzie i tak podlegała ubezpieczeniu rządu, popyt na kredyt w związku z wyższymi stopami procentowymi może strukturalnie zmieniać się słabiej (tu wchodzimy już na terytoria ryzyk typu moral hazard). Inwestorzy starają się przewidywać przyszłość i już teraz nieznacznie podnieśli oczekiwaną ścieżkę stóp procentowych. W niewielkim stopniu znajdzie to również odzwierciedlenie w nieco wyższych wskaźnikach referencyjnych, które stosowane są obecnie.
W zależności od sposobu konstrukcji nowego wskaźnika referencyjnego może się okazać, że gdy stopy procentowe osiągną już szczyt cyklu (i będą wyceniać się obniżki stóp), przejściowo kredytobiorcy będą płacić wyższe odsetki niż w sytuacji braku zmiany wskaźnika referencyjnego (efekt kształtu krzywej terminowej). Nie podkreślalibyśmy jednak nadmiernie tego efektu z uwagi na fakt, że nie wiemy jak ostatecznie zostanie skonstruowany nowy wskaźnik i jak silne będą oczekiwania na obniżki po zakończeniu cyklu. Sytuacja mogłaby wystąpić, gdyby oczekiwania na podwyżki były silne, ale to też oczywiście byłby problem raczej przejściowy.
Tu o kierunkach zmian wskaźnika referencyjnego wypowiada się GPW Benchmark:
Garść newsów makroekonomicznych
∙ Polska: Podaż pieniądza M3 wzrosła w marcu o 7,9% r/r (oczekiwaliśmy 7,2% r/r, konsensus 7,5% r/r). Nasz komentarz tradycyjnie w twicie:
∙ Kotecki (RPP): "Plan premiera może doprowadzić do obniżenia efektywności mechanizmu transmisji polityki monetarnej na gospodarkę, głównie przez zastąpienie dłuższych tenorów WIBOR stawką O/N. Negatywnie również oceniam pomysły, żeby moratorium kredytowe było dostępne bezwarunkowo dla każdego kredytobiorcy, a nie tylko dla tych, którzy tego potrzebują. Traktowałbym to jako intencję w mechanizmy rynkowe. To wszystko utwierdza mnie w przekonaniu, że dalsze podwyżki stóp są konieczne" - powiedział dziennikarzom członek RPP w kuluarach Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach (cytat za PAPbiznes).
∙ Polska: Ministerstwo Finansów opublikowało szacunkowe wykonanie budżetu za marzec 2022. Wyciąganie wniosków na obecnym etapie to raczej sztuka dla sztuki (wysokie prawdopodobieństwo nowelizacji, zakładana niska inflacja, zmiany w PIT, wojna w Ukrainie), ale z kronikarskiego obowiązku odnotowujemy najważniejsze liczby. Dochody budżetu państwa za okres styczeń-marzec wyniosły 120,1 mld zł (24,4% r/r), wydatki 120,4 mld zł (23,1% r/r).
W skali rocznej największy wzrost r/r odnotowano w przypadku dochodów z CIT (37,3% r/r) i VAT (20,2% r/r). Po sporym skoku z początku roku, dochody z PIT wróciły w okolice znane z poprzednich lat (relatywnie to założeń). To jednak kategoria, która będzie podlegać nowelizacji (wspomniane zapowiedziane zmiany w PIT).
∙ Niemcy: Indeks Ifo obrazujący nastroje w niemieckiej gospodarce wzrósł z 90,8 pkt. do 91,8 pkt, co oznacza stabilizację indeksu po sporych marcowych spadkach (po agresji Rosji na Ukrainę). W spojrzeniu na poszczególne branże na minus wyróżnia się jedynie budownictwo (tu odnotowano kolejny spadek indeksu), w pozostałych wskaźnik lekko odbił.
