Gdzie się podziały tamte etaty?

Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw spada od początku pandemii. Maj nie był tu wyjątkiem - zatrudnienie spadło o 3,2% r/r. Do miary przeciętnego zatrudnienia nie wlicza się jednak osób przebywających na zasiłkach opiekuńczych czy chorobowych (ich ilość znacząco przyrosła od marca wraz z zamknięciem szkół i kwarantannami). Ponadto jest ono przeliczane na pełne etaty, co przekłada się na spadki tego wskaźnika wraz z obcinaniem czasu pracy w ramach działań umożliwionych przez tarcze antykryzysowe. Dzisiejsze dane o liczbie pracujących pozwalają przyjrzeć się, w których sektorach odnotowano faktyczne zwolnienia, a w których spadek przeciętnego zatrudnienia to w dużej mierze efekt powyższych zaburzeń.  W tym celu przeanalizowaliśmy różnice w poziomach zatrudnienia i liczby pracujących między lutym (okres niedotknięty pandemią), a majem.

Jak czytać wykres? Jeśli dany punkt (niebieski kwadrat właściwie) znajduje się na pomarańczowej, przerywanej linii, to wtedy zmiany zatrudnienia w danej sekcji wynikają po prostu ze zwolnień, a nie ograniczania wymiaru etatu. Im bardziej poniżej pomarańczowej linii, tym większą rolę odgrywają czynniki, które mają szanse być tymczasowe. 

Na pierwszy plan wybija się sekcja administrowanie i działalność wspierająca. Jest to grupa z niemalże najwyższym (liczonym bezwzględnie) spadkiem przeciętnego zatrudnienia (po handlu detalicznym). Prawie cały ten spadek można przypisać redukcji miejsc pracy. Co znajduje się w tej kategorii? Obejmuje ona działania wspierające działalność gospodarczą, niewymagające specjalistycznej wiedzy i obejmuje ponad 6% ogólnej liczby zatrudnionych. Na drugim biegunie są pozostali negatywni bohaterowie odczytu przeciętnego zatrudnienia. Zarówno handel detaliczny jak i kategorie związane z zakwaterowaniem i gastronomią, transportem, produkcją mebli czy samochodów, znajdują się znacząco poniżej linii 45°. Oznacza to, że w tych kategoriach wpływ urlopów opiekuńczych i skracania wymiaru etatu jest największy. Powinno to polepszać minorowe nastroje po ostatnim odczycie zatrudnienia - pracownicy z tej grupy w dużej mierze wrócą do pracy w lipcu (urlopy opiekuńcze). Może to być jednak silnie zależne od kategorii. Łatwiej można wyobrazić sobie powrót do pracy w handlu niż w kategorii zakwaterowanie i gastronomia (silniej dotkniętym pandemią). 

Łyżką dziegciu mogą być potencjalne nowe zwolnienia (choć to tylko nasze spekulacje), które na razie ukrywają się w tych kategoriach. Nie można bowiem zwolnić pracownika przebywającego na urlopie opiekuńczym, czy chorobowym. Ponadto redukcja wymiaru etatu może się okazać działaniem niewystarczającym w celu uchronienia firmy przed upadłością - kolejnym krokiem mogą być dalsze zwolnienia. Nie zmienia to faktu, że ogólny obraz płynący z dzisiejszych danych o liczbie pracujących można uznać za pozytywny. 

Pozytywne wnioski płyną również z dzisiejszego odczytu stopy bezrobocia. Wynik 6% to lepszy rezultat niż zakładały nasze prognozy jak i rynkowy konsensus. To też niższe poziomy bezrobocia, niż te zakładane w początkach pandemii (przełom marca/kwietnia). Naszym zdaniem istotny wpływ miały w tym względzie uruchomione programy pomocowe, w szczególności Tarcza Antykryzysowa, które zatrzymały reakcję łańcuchową w gospodarce. Bez nich wyniki byłyby zupełnie inne. W obecnej sytuacji zamrożenie zatrudnienia na rok może oznaczać, że zwolnieni po tym czasie pracownicy będą szukać zatrudnienia na zupełnie innym rynku pracy (dotyczy firm, których usługi staną się zbędne w czasie COVID-19, bo tak też może być). Innymi słowy, będzie to łatwiejsze. Chomikowanie pracy czy podtrzymywanie życia firm "zombie" może mieć negatywne konsekwencje dla produktu potencjalnego, ale to zupełnie inna historia. 

Kolejnym czynnikiem ograniczającym wzrost stopy bezrobocia mogło być ogłoszenie wprowadzenia dodatku solidarnościowego dla osób, które straciły pracę od marca tego roku. By uzyskać zasiłek nie trzeba będzie mieć statusu bezrobotnego, nie będzie można pobierać na raz zasiłku opiekuńczego i dla bezrobotnych, a osoba pobierająca zasiłek będzie objęta ubezpieczeniem zdrowotnym - w efekcie brakuje motywacji by rejestrować się jako bezrobotny. Choć ustawa weszła w życie dopiero 3 dni temu, to oczekiwane wprowadzenie zmian mogło wpływać na decyzję osób znajdujących się poza rynkiem pracy. Więcej o założeniach projektu zasiłku opiekuńczego w naszym komentarzu:

Kolejne miesiące upłyną nam na wnikliwej analizie wspomnianych wyżej czynników.