Mimo bardzo dużej pomyłki analityków, to nie jest zły raport z rynku pracy. Słaby wynik to przede wszystkim efekt problemów ze znalezieniem pracowników. Popyt jest silny i będzie windował w górę w najbliższym czasie płace i siłę nabywczą. Dodatkowo, jeśli alternatywna hipoteza dot. błędu poprawki sezonowej się potwierdzi, będzie pewnie rewidowany w górę w kolejnych odsłonach raportu.
Jeszcze rano w piątek analitycy prześcigali się na tytuły, które wydawały się gotowcami do pierwszych komentarzy "na gorąco" po odczycie. Milion nowych miejsc pracy był tuż przed publikacją już konserwatywnym szacunkiem (tak bardzo "rynek" sam siebie dopingował w wyścigu na prognozę); podobnie jak spadek stopy bezrobocia poniżej 6%. Tymczasem nowe zatrudnienie sięgnęło ledwie 266 tys, a stopa bezrobocia (U-3) podniosła się do 6,1%. Postęp w zakresie odbudowania zatrudnienia sprzed pandemii okazał się znikomy (patrz trzeci rysunek, jak dużo jeszcze brakuje).
Niby nic nie zwiastowało tej prognostycznej katastrofy. Tygodniowe dane o rejestracjach bezrobotnych spływały świetne. Ewidentnie rozpoczął się okres "ssania" na rynku pracy, choć teraz - bogatsi o nowe informacje - możemy stwierdzić, że być może nie doceniony został aspekt pracowników, którzy dostali rządowe czeki i być może nie mieli ochoty się rejestrować. Być może nie mieli ochoty też pracować.
Sama chęć do pracy i być może zniechęcający wpływ czeków oraz dodatkowych zasiłków to jednak nie wszystko. Kilka dni wcześniej Jerome Powell (szef Fed) twierdził, opierając się prawdopodobnie na badaniach koniunktury przeprowadzanych przez regionalne oddziały Fed, że rynek może borykać się z przejściowymi problemami podażowymi z pracownikami mimo stosunkowo wysokiej stopy bezrobocia, co miałoby być wynikiem:
(...) luki umiejętności, urlopów wychowawczych i opiekuńczych, strachu przed podjęciem pracy w związku z wirusem, czy też podwyższonych zasiłków dla bezrobotnych oraz ostatnich czeków fiskalnych, które zniechęciły pracowników do powrotu do pracy.
Jerome Powell, Fed
Teraz łatwiej przypominają się podobne fragmenty ze wskaźników koniunktury, które łatwo było zignorować (bo podobnej sytuacji w zasadzie nie było). Gospodarka zapchała się w kwietniu po stronie produkcyjnej nie tylko dzięki niedostatecznej podaży surowców i komponentów, ale też po stronie podaży pracowników, którzy mieli je wytworzyć i przetworzyć. Efektem zderzenia większego popytu z tą barierą musiała być przejściowa zadyszka koniunktury i słaby odczyt z rynku pracy. Na ratunek - wykorzystując moment i okazję - ruszyli wolnorynkowi lobbyści wzywając do wyłączenia dodatków dla bezrobotnych.
Statystyki zatrudnienia - prócz sekcji związanych z rozrywką i wypoczynkiem - wyglądają jak ucięte nożem. Jest to zwykle dość podejrzane, zwłaszcza że z innych statystyk wiemy, że przedsiębiorcy zgłaszali wysoki popyt na pracę. Hipotezy nagłego pogorszenia sytuacji na rynku pracy nie potwierdza także statystyka dot. liczby przepracowanych godzin. Obserwujemy stabilizację lub wzrosty; statystyki są wciąż dużo lepsze niż przed pandemią. Patrząc na roczne statystyki danych o wynagrodzeniach można się przerazić - prawdziwe tąpnięcie. To jednak wyłącznie efekt bazy i wysokich wzrostów wynagrodzeń w ubiegłym kwietniu (ubiegłoroczne tąpnięcie na rynku pracy spowodowało odpływ pracowników o najniższych zarobkach). Wzrost wynagrodzenia o 0,7% m/m to już jednak grubo powyżej średniej, przy której Fed w przeszłości podwyższał stopy. Dowodzi to naszym zdaniem napięć na rynku pracy. Płace będą musiały w najbliższym czasie solidnie rosnąć, aby zachęcić do powrotu na rynek pracy. Będą oczywiście później do pewnego stopnia sztywne w dół. Połączona stymulacja fiskalna i monetarna tworzy solidną bazę pod wyższą konsumpcję.
Historia podażowa w zakresie tego niskiego odczytu na rynku prawdopodobnie nie wyczerpuje tematu. Istotna może być też kwestia poprawek sezonowych. Ubiegłoroczne tąpnięcie w kwietniu mogło je zaburzyć. Choć trudno z góry zakładać, że statystycy się tu nie zorientowali, ale odczyt ADP był wolny od tego problemu i wskazał na przyspieszenie kreacji nowych miejsc pracy (w sektorze prywatnym) w kwietniu (+742 tys.). Przypomnijmy, że ADP silnie pracował nad metodyką badania i poprawek sezonowych po tym jak spektakularnie niedoszacował wzrostów na rynku pracy w maju ubiegłego roku (w aktualnie dostępnych szeregach czasowych już tego spadku nie ma, ale doskonale go pamiętamy). Adopt, adapt and improve.