EBC zmienia programy skupu aktywów, ale na podwyżki stóp jeszcze nie jest gotowy

Pandemiczny program zakupów aktywów (PEPP) ma zakończyć się w marcu przyszłego roku. Nie jest to niespodzianka - sugestie wygaśnięcia programu pojawiały się już wcześniej. Tempo zakupów w ramach PEPP w I kwartale ma być jeszcze niższe niż w IV kwartale. Jednocześnie EBC wydłużył o rok minimalny okres reinwestycji z programu (przynajmniej do końca 2024 roku), co ma zmniejszać ryzyko ewentualnej fragmentacji rynku (tu wprost wymieniono Grecję). Zakupy w ramach PEPP będą mogły zostać wznowione, jeżeli okaże się to konieczne, żeby przeciwdziałać negatywnemu wpływowi szoków związanych z pandemią. 

By uniknąć skokowego zakończenia zakupów, zdecydowano się na (tymczasowe) zwiększenie zakupów w ramach regularnego programu APP (to też nie jest niespodzianka, gdyż o takim scenariuszu pisaliśmy wielokrotnie).  W II kwartale przyszłego roku zakupy mają być zwiększone z obecnych 20 mld euro miesięcznie do 40 mld euro. W III kwartale zakupy mają wynieść 30 mld euro miesięcznie, a począwszy od października tempo wróci do 20 mld euro miesięcznie. Nie wprowadzono sztywnej daty zakończenia programu - wciąż będzie on prowadzony tak długo jak będzie to konieczne. Podtrzymano również, że zakończy się krótko przed podwyżką stóp. 

Poznaliśmy również nowe prognozy analityków banku centralnego. Nieco obniżono prognozę wzrostu PKB na przyszły rok (z 4,6% r/r do 4,2% r/r). EBC zwrócił uwagę, że problemy podażowe mogą utrzymywać się jeszcze przez część przyszłego roku. Do tego doszły efekty nowej fali zakażeń, co skutkuje przedłużeniem się stosunkowo wolnego wzrostu na początek przyszłego roku. 

Ciekawsza od PKB jest jednak inflacja. Wyraźnie podwyższono prognozę na 2022 rok (z 1,7% r/r do 3,2% r/r). Wzrosły również prognozy na kolejne lata (do 1,8% r/r), choć wciąż inflacja jest nieco poniżej celu EBC. Wzrost prognoz w przyszłym roku powodowany jest głównie cenami paliw, gazu i energii elektrycznej. Do tego dochodzi presja cenowa związana z wąskimi gardłami w dostawach (wspomniane wyżej problemy podażowe).  Na konferencji C. Lagarde wskazała, że spodziewa się stabilizacji cen energii w przyszłym roku, normalizacji wzorców konsumpcji i ustąpienia presji cenowej związanej z łańuchami dostaw. EBC prognozuje szybszy wzrost płac, co wraz z lekkim wzrostem oczekiwań inflacyjnych, ma pomóc w doprowadzeniu inflacji do celu w średnim okresie. Szefowa EBC zwróciła uwagę, na ryzyka dla inflacji, które plasują się w górę (tu głównymi niewiadomymi jest tempo podwyżek płac i to kiedy gospodarka powróci do pełnej sprawności). 

Czy 1,8% r/r w horyzoncie prognozy oznacza osiągnięcie celu? Zdania zdają się być podzielone. C. Lagarde wskazywała, że EBC naprawdę robi postępy w stronę celu, choć nie są w celu (Are we at target, given that our target is 2% over the medium-term, and looking at the three criteria of our forward guidance? Not quite.) Z kolei wg. doniesień medialnych ze strony innych przedstawicieli banków centralnych (Weidmann, Wunsch, Holzmann, Villeroy, Schnabel) 1,8% r/r w 2023 i 2024 roku oznacza wypełnienie celu. To już bliżej niż dalej do wypełnienia warunków do podwyżek stóp.

Szefowa EBC raczej rozwiała szanse na podwyżki stóp w przyszłym roku, ale zwróciła uwagę na to, że będzie to uwarunkowane spływającymi danymi (elastyczność działań EBC przewijała się w niemal każdej wypowiedzi):

Nie wypowiedziała się jednak jednoznacznie co do ruchów EBC w kolejnych latach. Naszym zdaniem zwiększa się szansa na rozpoczęcie podwyżek stóp w strefie euro w 2023 roku. Powody: część członków Rady postrzega cel jako osiągnięty, do tego dochodzą ryzyka w górę dla inflacji. Otoczenie makro, wzrost, rynek pracy i prawdopodobnie jeszcze bardzo sprzyjające warunki dla ryzyka kredytowego (minimalizacja potencjału do fragmentacji) wskazują, że to może być bardzo dogodne okno do podwyżek stóp, o ile oczywiście nie wystąpią kolejne szoki makro, które zmienią trajektorię gospodarki lub inflacji.