Aktualizacja 15.07.2022
Otoczenie makroekonomiczne
Po poprzedniej rewizji prognoz, pogłębiamy wcześniejsze zmiany. Obecnie spodziewamy się nieco niższego wzrostu w całym 2022 roku (4,6%), ale z bardziej stromą trajektorią spadania. Jesteśmy jeszcze bardziej negatywni w zakresie 2023 roku (ledwie +0,4%). Uważamy, że pierwsza połowa 2023 upłynie pod znakiem ujemnych dynamik rocznych PKB. Aktywność gospodarcza już teraz wygląda słabo pod każdym względem na co nakładają się wysokie ceny, nagromadzenie zapasów, chłodzenie światowego popytu na towary oraz efekty (naszym zdaniem modelowo niedoszacowane) szybkiego i głębokiego zacieśnienia polityki pieniężnej. Scenariusz uwzględnia już pewne problemy z gazem na przełomie roku (brak nieograniczonej możliwości korzystania). Nie uwzględnia jednak całkowitego odcięcia dostaw do Niemiec. Brak przepływu gazu w NS1 po zakończeniu okresu konserwacji (a więc w czwartek, 21 lipca) skutkować będzie niemal natychmiastowym pogłębieniem pesymistycznych nastrojów na rynku i niemal natychmiastową reakcją wyprzedzającą wielu podmiotów gospodarczych (wiele z nich być może już teraz ma wdrożone plany awaryjne, które czekają tylko na moment "prawdy" z palcem na spuście). My ze swojej strony jesteśmy też przygotowani, aby nawet tego samego dnia solidnie obciąć prognozy dla Polski.
Hamowanie wzrostu będzie miało odbicie we wzroście stopy bezrobocia. Rynek pracy - mocny liczbą wakatów - powoli zaczyna się chłodzić, a to dopiero początek zastosowań. Stoimy na stanowisku, że strukturalne problemy rynku pracy (demografia) nie przysłonią dostosowania cyklicznego. Co za tym idzie nie skłaniamy się do hipotezy, że mimo spadku popytu na pracę będzie się utrzymywać presja płacowa. Co więcej, w terminie kolejnych kilku lat w samych współczynnikach aktywności zawodowej drzemie jakaś rezerwa i nie musimy mieć do czynienia ze spadkiem podaży pracy.
Rozluźnienie rynku pracy poskutkuje zmniejszeniem presji w wynagrodzeniach - i w dalszym ciągu - w inflacji bazowej. Wzrosty wynagrodzeń nominalnych utrzymają się jeszcze w 2023 roku na wysokim poziomie (indeksacje, inercja, podwyżki płacy nominalnej). Ogólnie jednak słaba koniunktura w gospodarce, wysoka niepewność oraz kiepskie warunki popytowe spowodują, że wciąż relatywnie wysokie dynamiki wynagrodzeń będą w większym stopniu widoczne w wąskiej grupie cen usług pracochłonnych aniżeli w całej inflacji, czy inflacji cen towarów (bez energii). W tym drugim przypadku kluczowe będzie zmniejszenie stanów magazynowych oraz udrożnienie łańcucha dostaw. Inflacja bazowa w tym roku jeszcze nieco przyspieszy. W 2023 będzie jednak już spadać. Cała inflacja znajdzie się pod odroczonym wpływem cen energii. Dlatego szczyt widzimy dopiero w I kwartale 2023, ale powinien być on dla RPP "przezroczysty" tzn. nie będzie na niego reagować, gdyż z uwagi na proweniencję wzrostów cen (oraz panujące w tym okresie warunki gospodarcze), nie będą w stanie utrwalić się szeroko w całym koszyku. W ujęciu średnim inflacja będzie jednak bardzo przypominać tę z 2022 roku (tu i tu poziomy średnio dwucyfrowe).
Kiepskie perspektywy wzrostu gospodarki oraz zbliżający się szczyt inflacji (nie ten na początku 2023 roku, lecz ten którego teraz doświadczamy) sugerują, że podwyżki stóp procentowych zbliżają się do końca. W 2023 roku możliwe są obniżki stóp i tu zdania nie zmieniamy: wymyśliliśmy to zanim rynek to wyceniał i zanim prezes Glapiński zaczął o tym opowiadać.
PKB (% r/r) | Konsumpcja prywatna | Inwestycje | Inflacja (% r/r, koniec okresu) | Stopa bezrobocia (%, koniec okresu) | |
2022 Q1 | 8,5 | 6,6 | 4,3 | 11,0 | 5,4 |
2022 Q2 | 6,7 | 7,4 | 8,0 | 15,5 | 4,9 |
2022 Q3 | 3,1 | 3,1 | 5,5 | 15,5 | 5,1 |
2022 Q4 | 0,8 | 4,1 | 4,0 | 15,2 | 5,5 |
2023 Q1 | -1,3 | 4,5 | -8,0 | 15,9 | 5,7 |
2023 Q2 | -1,5 | 0,2 | -2,0 | 12,2 | 5,6 |
2023 Q3 | 1,4 | 0,8 | 1,0 | 10,7 | 5,5 |
2023 Q4 | 2,7 | 1,7 | 4,0 | 8,0 | 5,9 |
Stopy procentowe w EUR i USD
Fed jest w cyklu podwyżek stóp, EBC jeszcze się zbiera racząc rynek bardzo szczegółowym forward guidance (25pb podwyżki w lipcu, potem 25/50 we wrześniu).
Po ostatniej podwyżce ze strony FOMC o 75pb czekamy co najmniej na powtórkę. W tle trwa redukcja bilansu. Gospodarka znosi to wszystko na razie dzielnie, ale na tym etapie nie ma co się spodziewać nadmiernie eksponowanych skutków zacieśnienia. Jednocześnie inflacja pozostaje wysoka, a rozpędzenie inflacji bazowej spore (patrz nasz ostatni komentarz). Globalne hamowanie wzrostu również jeszcze nie zakorzeniło się na tyle, aby zatrzymać amerykańską gospodarkę. Dane jednak stopniowo się pogarszają i ten proces będzie eskalował. Uważamy, że FOMC dostarczy jeszcze pewnie w tym roku stopy na poziomie 3,5% i dalsze zacieśnienie nie będzie już konieczne z uwagi na wygasanie impulsu inflacyjnego oraz wyraźne wyhamowanie gospodarki.
EBC na razie próbuje komenderować oczekiwaniami rynków finansowych i bardzo ostrożnie wypowiada się o skali całego cyklu zacieśnienia (rynek wycenia zaś sporo - ostatnio napisaliśmy na ten temat dość obszerny tekst). Pozostaje jednak pytanie, jak dużo podwyżek zdąży zrobić EBC, zanim globalne spowolnienie będzie silnie widoczne na horyzoncie. Naszym zdaniem niezbyt dużo, choć determinacja do podwyżek stóp procentowych jest duża. Pierwsze 2-3 podwyżki to autopilot, pod koniec roku zaczną się jednak schody.
Pewną nowością w naszym zestawieniu są podwyżki stóp procentowych w Szwajcarii.
EUR 3M | USD 3M | SARON 3M | |
2022 Q1 | -0,46 | 0,96 | -0,70 |
2022 Q2 | -0,20 | 2,29 | -0,16 |
2022 Q3 | 0,25 | 3,00 | 0,25 |
2022 Q4 | 0,75 | 3,50 | 0,50 |
2023 Q1 | 0,75 | 3,50 | 0,50 |
2023 Q2 | 0,75 | 3,50 | 0,50 |
2023 Q3 | 0,75 | 2,50 | 0,50 |
2023 Q4 | 0,75 | 2,00 | 0,50 |
Stopy procentowe w Polsce
RPP dobrnęła do 6,5% i komunikacja zaczyna się powoli zmieniać w koniec cyklu, zwłaszcza że przedstawione projekcje (tu napisaliśmy bardzo obszerny, edukacyjny wręcz materiał o nich) są traktowane przez RPP jako benchmark dla dalszych ruchów, a w nich nie widzimy różowych okularów, przynajmniej w kolejnych miesiącach. Innymi słowy, rzeczywistość może zaskoczyć nawet pozytywnie.
Uważamy, że RPP może jeszcze 1-2 razy podnieść stopy procentowe w tym roku, natomiast wybieramy tu raczej krok o 25/50pb. Tym samym na razie docelowy przedział stóp traktujemy przedziałowo jako 6,5-7,5% (w prognozach wpisaliśmy dokładnie środek). Wszystko wskazuje na to, że RPP zakończy cykl dokładnie w momencie, kiedy inflacja przestanie rosnąć, czyli zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami. W drugiej połowie 2023 roku celujemy w obniżki stóp procentowych. Im więcej podwyżek stóp procentowych w gospodarce globalnej, tym łatwiejsze będzie tłumienie inflacji w Polsce.
PLN 3M | Stopa referencyjna NBP | |
2022 Q1 | 4,77 | 3,50 |
2022 Q2 | 7,05 | 6,00 |
2022 Q3 | 7,20 | 7,00 |
2022 Q4 | 7,20 | 7,00 |
2023 Q1 | 7,20 | 7,00 |
2023 Q2 | 7,20 | 7,00 |
2023 Q3 | 6,20 | 6,00 |
2023 Q4 | 5,20 | 5,00 |
Kursy walutowe
Chłodzenie popytu w gospodarce globalnej przebiega pod znakiem risk-off, bo łączy się także z dociśnięciem hamulca przez banki centralne. Beneficjentem są waluty bezpieczne, dolar i frank szwajcarski. W obu przypadkach kursy zeszły poniżej parytetu do euro. Tamtejsze banki centralne również znajdują się na szpicy zacieśnienia (tak, w Szwajcarii też - świadczy o tym zaskakująca podwyżka stóp procentowych i przyjdą jeszcze kolejne). USA i Szwajcaria to także kraje, które w obecnym turbulentnym otoczeniu mogą nie mieć problemów z energią.
Do tej pory prognozowaliśmy niskie poziomy EURUSD (kierunkowe umocnienie dolara) i była to prognoza poprawna. Nie wchodzimy w scenariusz trwałego trendu wzrostowego na USD, ale obniżamy prognozy. Odbicie EURUSD również będzie słabsze niż do tej pory sądziliśmy i zbiegnie się w czasie z zakończeniem podwyżek stóp procentowych w USA oraz zakończeniem zimy w Europie. Podobną trajektorię ma kurs EURCHF.
Złoty pozostaje słaby, w czym główną rolę odgrywa globalny pesymizm (wspomniana ucieczka do bezpiecznych przystani - złoty taką zdecydowanie nie jest). Do tego dochodzi niepewne policy mix, zwłaszcza po stronie fiskalnej, nieznana skala hamowania (problem z gazem to recesja w Polsce) oraz gasnąca euforia związana z KPO - po ogłoszeniu kamieni milowych piętrzą się wątpliwości, czy Polska będzie w stanie je "dowieźć", aby środki popłynęły. W konsekwencji EURPLN jest już na poziomie 4,80. Nasz scenariusz zakłada powolne równoważenie gospodarki, co powinno prowadzić też do mocniejszego złotego. Ryzyka układają się jednak wyraźnie w kierunku słabszego złotego.
EUR/USD | USD/PLN | EUR/PLN | EUR/CHF | CHF/PLN | |
2022 Q1 | 1,11 | 4,20 | 4,65 | 1,02 | 4,56 |
2022 Q2 | 1,05 | 4,48 | 4,70 | 1,00 | 4,69 |
2022 Q3 | 1,01 | 4,65 | 4,70 | 0,98 | 4,80 |
2022 Q4 | 1,01 | 4,60 | 4,65 | 0,97 | 4,79 |
2023 Q1 | 1,03 | 4,47 | 4,60 | 0,97 | 4,74 |
2023 Q2 | 1,05 | 4,33 | 4,55 | 0,99 | 4,60 |
2023 Q3 | 1,10 | 4,14 | 4,55 | 1,01 | 4,50 |
2023 Q4 | 1,12 | 4,06 | 4,55 | 1,01 | 4,49 |